حتما تا آخرش بخونید

برای صعود هیچگاه دیر نمی شود اما برای فرود٬ گاه خیلی زود دیر میشود

صعود تا آخرین نفس - فرود به امان خدا

یکی از حوادثی که امروزه گریبان کوهنوردی ما را گرفته است حوادث بیشمار کوهنوردان هنگام فرود است و نیز کوهنوردانی که گاه در راه صعود ناگهان آنچنان از پا می افتند که دیگر توان قدم از قدم برداشتن را ندارند و یا در مسیر برنامه و در ارتفاعات بالا چنان دچار درجات شدید بیماریهای کوهستان می شوند ( ارتفاع زدگی٬هیپوترمیاو...) که آدم از خود می پرسد مراحل ابتدایی بیماری چگونه طی شده است؟ و کار چگونه به اینجا ها کشیده شده است؟

یک کوهنورد از لحظه ای که پا در کوه می گذارد باید به باز گشت فکر کند.به فرود.به توانی که برای بازگشتن باید ذخیره کند و به زمانی برای این کار لازم است٬روی کاغذ همه میدانیم که صعود با بازگشتن به نقطه شروع است که به پایان میرسد اما در عمل خیلیهایمان حتی با تجربه ترین کوهنوردان صعود را فقط به اوج رسیدن میدانند و هیچگاه آنگونه که باید و شاید به فرود نمی اندیشند و اینگونه می شود که فرود آبستن حوادث می شود. هیچگاه فراموش نمی کنم جمله زنده یاد لیلا اسفندیاری را در فیلم غار پراو(نقل به مضمون)"من همه کارم را در رسیدن به چاه ۲۶ میدانستم ..."به خاطر داشته باشید که هیچگاه برای صعود دیر نمی شود صعود را میتوان بارها و بارها باز تکرار کرد اما برای فرود گاه خیلی زود دیر می شود.

در کوهستان مثل خیلی جاهای دیگر اولین کسی که متوجه بیماری و شرایط غیر طبیعی می شود خود فرد است.یک کوهنورد اولین کسی است که می فهمد ناخوش احوال است و اگر آموزش درستی دیده باشد و اطلاعات و تجربه مناسبی از پزشکی کوهستان داشته باشد حتی میتواند حدس بزند دچار چه بیماری شده است.این مرحله ای است که علائم بیماری بقدری اندک است که اگر خود کوهنورد اظهار نکند و یا اگر دقت نکند هیچکس نمی تواند بیماری را تشخیص بدهد و اتفاقا میتوان گفت این مرحله مهمترین٬طلایی ترین و حیاتی ترین زمان تشخیص است. زیرا درمان سهل است و جلوگیری از پیشرفت بیماری به سوی مراحل حاد بسیار آسان است و هنوز عارضه جدی و ناتوان کننده ای ایجاد نشده است و کوهنورد هنوز توان همراهی و کمک در درمان را دارد.

هرچه زمان میگذرد فرد انرژی بیشتری را مصرف کرده و توان بیشتری را نیز از دست میدهد ٬توان بدن برای مقابله با بیماری کمتر و کمتر میشود . به ارتفاع بالاتر و احتمالا جاهای سخت تر و سرد تر مسیر رسیده است از طرفی بیماری شدید تر و تثبیت شده تر گشته است و طبیعتا درمان و امداد سخت تر و سخت تر و فرصت پیشگیری گاه از بطور کامل از دست رفته است.

حال اگر یک کوهنورد تمام توان خود را صرف صعود کند بدون اینکه به انرژی و زمان مورد نیاز برای بازگشت بیاندیشد از طرفی به علائم اولیه بیماریهای کوهستان هم بی توجه باشد و یا آنها را بیان نکند زمان طلایی برای بازگشت و درمان را از دست میدهد و آنگاه زمانی از پا می افتد و زمانی به یاد فرود و بازگشت می افتد که دیگر خیلی دیر شده است.

چرا کوهنوردان گاه علائم بیماری را بیان نمی کنند؟

۱- عدم شناخت و توجه نسبت به بیماری و علائم آن:

گاه فرد اصلا علائم بیماری را نمی شناسد و مثلا پیش خود به هر دلیلی برای سردردش می اندیشد غیر از ارتفاع زدگی و این عدم اطلاع و عدم شناخت باعث می شود تا علائم را آنچنان مهم نبیند تا بیان کند و اینچنین فرصت گرانبهای تشخیص بیماری از دست می می رود.

گاه فرد علائم بیماری را کم و بیش می شناسد امااز آنجا که بسیاری از علائم ابتدایی و هشدار دهنده بیماریهای کوهستان علائم عمومی هستند که کوهنورد یا به آنها توجه نمی کند یا آنها را به مشکلات دیگر مربوط می کند از بیان یا توجه و دقت به آنها خود داری میکند.مثلا سردرد و تهوع ناشی از ارتفاع یا لرز و سستی ناشی از هیپوترمیا علائمی هستند که اگر دقت کنید می توانید ببینید که در بسیاری از بیماریهای دیگر هم بوجود می آیند و بسیار به مسائل دیگر مثل خستگی٬ مسمومیتهای غذایی٬ عفونتها و ... نسبت داده می شود .این یعنی چشم پوشی از علائم ساده ای که می توانند خبر از اتفاقات بزرگ بدهند.

۲- غرور و یا ترس از دست دادن برنامه :

بعضی از افراد از بیان مشکلاتشان در کوه ابا دارند و آن را نوعی اظهار ضعف یا کسر شان می دانند یا مثلا فکر می کنند برای آنها خوب نیست جلوی افراد کم تجربه تر از مثلا سر درد شکایت کنند.

یا گاهی فکر می کنند بیان مشکلاتشان می تواند باعث شود تا دیگران یا سرپرست برنامه مانع صعود آنها شوند و آنها نیز برای از دست ندادن برنامه حرفی از مشکلاتشان نمی زنند و یا با نسبت دادن این علائم به بیماریهای دیگر می کوشند خود را متقاعد کنند که مشکلی نیست.

۳ - ترس از ایجاد مشکل بر ای دیگران:

گاهی هم کوهنوردان در شرایطی قرار می گیرند که فکر می کنند بیان مشکلاتشان میتواند برنامه تیم را با مشکل مواجه کند لذا برای رعایت حال دیگران از بیان مشکلشان خودداری می کنند.

علت بیان نکردن مشکلات هرچه باشد (یا شاید هم همه این عوامل و یا تعدادی از آنها تاثیر داشته باشند) نتیجه این می شود که کوهنورد تا آخرین لحظه و آخرین توانش به حرکت و فعالیت ادامه می دهد و زمانی از پا می افتد که دیگر توان حتی یک گام برداشتن را ندارد.ضمن اینکه گاه پیشرفت برخی بیماریهای کوهستان می تواند منجر به اختلال قضاوت و هوشیاری شود که خود باعث عدم تصمیم گیری درست و عدم ارتباط صحیح با محیط و اطرافیان شود.

چه باید کرد؟

·        همیشه به یاد فرود و بازگشت باشید و لحظه ای از آن غافل نشوید:از لحظه ای که قدم در کوهستان می گذارید به یاد داشته باشید که وظیفه شما سالم بازگشتن است هیچگاه فرود و زمان و انرژی مورد نیاازش را فراموش نکنید.

·        بیماریهای خاص کوهستان وعلائم آنها را به خوبی بشناسید:یک کوهنورد خوب و باتجربه باید بیماریهای خاص کوهستان را به خوبی بشناسد و برای مطالعه و آموزش پزشکی کوهستان وقت کافی صرف کند.بخصوص دقت کنید که به صرف حضور در یک کلاس نیازهای شما در پزشکی کوهستان را برآورده نمی کند.شما باید علائم بیماری ها و تفاوت آنها با یکدیگر و اهمیت این علائم را در ارتفاع به خوبی بشناسید. همانگونه که یک کوهنورد نمی تواند با خود غذا به کوه نبرد و در آنجا به دنبال مغازه بگردد یا روش چادر زدن را نداند و در ارتفاع بدنبال کسی بگردد که برایش چادر بزند همانگونه هم نمی تواند در کوه نباید وابسته به پزشک و پرستار برای درمانش شود. لذا یک کوهنورد باید بتواند نیازهای حیاتی و اولیه خود از کمک های اولیه و پزشکی کوهستان را خود برآورده کند.

·        مشکلات با بیان نکردنشان از بین نمی روند:بلکه بد تر می شوند.وظیفه شما به عنوان یک کوهنورد مدیریت مشکلات است نه پنهان کردنشان

·        بیان مشکل الزاما به معنی از دست دادن برنامه نیست:در بیشتر اوقات بیان مشکلات منجر به حل آنها و صعودی ایمن تر می شود

·        لازم نیست مشکلاتتان را با همه مطرح کنید: کافیست آنها را به اطلاع مسئول برنامه یا پزشک تیمتان برسانید

·        همیشه بدنبال علائم بیماری ها در خود و اطرافیانتان باشید: و با چشمانی تیز بین بیماری را در خود و دیگران جستجو کنید.اجازه ندهید بیمار یا خستگی شما را غافلگیر کند.

سخنی با سرپرستان و پزشکان تیم ها

دوستان عزیز مسئولیت افراد و سلامت آنها بر عهده شما است یک سرپرست خوب مانند یک شکارچی که حضور شکار را با چشم بسته احساس می کند باید بتواند حضور بیماری را در مراحل اولیه تشخیص دهد باید رابطه ای بین پزشک و افراد تیم برقرار شود که بتوانند مشکلاتشان را بیان کنند.باید اطمینان خاطر حاصل کنید که افراد مشکلاتشان را پنهان نکرده اند.باید برای برآورد سلامت افراد طی سفر چه در حال حرکت و چه در استراحت ها وقت بگذارید و تمام ذهنتان را فقط و فقط صرف امور فنی نکنید.

افتادن از آن سوی بام

گاه بعضی از کوهنوردان بخصوص افراد کم تجربه یا حساس آنچنان مشکلات کوچک را بزرگ می کنند و از آنها می ترسند و آنها را بیان می کنند که به مشکلی برای خود٬تیمشان و دیگران تبدیل می شوند اگر علائم هشدار دهنده را به خوبی بشناسید نه به سادگی از کنار آنها می گذرید نه اجازه می دهید مشکلات کم اهمیت برایتان دردسر درست کند.

لطفا پس از خواندن مطلب نظراتتان را از ما دریغ نفرمایید

انتقاد کنیدتا اشکالات برطرف شود

+ نوشته شده توسط دکتر فرید عباسی دزفولی

حداقل نیم ساعت ورزش تند در روز می تواند خطر مرگ ناشی از سرطان را به میزان قابل توجهی کاهش دهد

ورزش تند  ،  خطر مرگ ناشی از سرطان را کاهش می دهد  .

پژوهشگران علوم پزشکی می گویند نتایج تحقیقات نشان داده است که  ورزش کردن با حرکات تند و سریع و فقط نیم ساعت در روز می تواند خطر مرگ ناشی از سرطان را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز  ، فعالیت بدنی مناسب علاوه بر پیشگیری از ابتلا به سرطان، خود می‌تواند به درمان سرطان کمک کند.

شواهدی وجود دارند که نشان می‌دهند ورزش در درمان سرطان سودمند است.

مطالعات متعددی که بر روی ارتباط ورزش با توانبخشی و بازتوانی بیماران و کیفیت زندگی آنان انجام شده بیانگر تاثیر مثبت ورزش بر این موارد است.

ورزش هایی مانند پریدن، شنا کردن و بازی هایی مثل اسکوآش یا فوتبال همگی خطر ابتلا به سرطان و احتمال مرگ ناشی از این بیماری را کاهش می دهند اما این مطالعه تایید می کند که اگر مردم بخواهند از مزایای این ورزش ها برای سلامتی بهره مند شوند باید حداقل ۳۰ دقیقه در روز تمرینات خود را انجام دهند.

متخصصان دانشگاه های کیوپیو و اویولو در فنلاند با انجام این مطالعات دریافتند که فعالیت بدنی سریع و چابک بهترین روش برای کاهش خطر ابتلا به سرطان، بویژه سرطانهای ریه و دستگاه گوارش است.

در این بررسی ها ۲۵۶۰ مرد ۴۲ تا ۶۱ ساله از منطقه شرق فنلاند تحت آزمایشاتی قرار گرفتند. این افراد هیچ سابقه ابتلا به سرطان نداشتند.

همچنین تحقیقات نشان داده‌ که فعالیت جسمی می‌تواند کیفیت زندگی، خلق و انجام فعالیت جسمی بیماران را در طی و بعد از درمان بهبود بخشد . ژژوهشگران عنوان می کنند ورزش در درمان و بازتوانی بیماران سرطانی نقش بسیار ویژه ای دارد.
شرح این مطالعه در مجله انگلیسی «طب ورزش» منتشر شده است.

آشنایی با تمرین هایی برای تقویت عضلات پا

 
دراینجا به ۱۰ تمرین ورزشی اشاره خواهیم کرد که بتواند به عضلانی تر کردن پائین تنه شما کمک مند.

جهش به سمت جلو
طوری بایستید که پاهایتان از وسط باز باشد و دمبل ها را در اطراف بدن نگه دارید. قدمی بلند با پای راستتان به سمت جلو برداشته و وقتی پای راست به زمین نشست آن را ۹۰ درجه خم کنید به صورتی که زانو عقب تر از پنجه پا قرار گیرد. و در همین حالت پای چپ را نیز به سمت زمین خم نمایید.
دوباره خود را بلند کرده و به عقب بروید و به حالت اولیه در آیید و این حرکت را دوباره تکرار کنید. سعی کنید که ۳ یا ۴ ستِ ۸ تا ۱۲ تایی برای هر پا انجام دهید. اگر می بینید که بدنتان باز هم کشش دارد و می توانید انجام دهید، وزن دمبل ها را بالاتر ببرید.

عضلات ساق پا
روی پاشنه پا ایستاده و در حالی که دمبل ها را در اطرافتان نگه داشته اید، خود را به سمت پنجه بکشانید. و دوباره روی پاشنه بروید. این حرکت را برای ۳ یا ۴ ستِ ۸ تا ۱۲ تایی ادامه دهید و اگر احساس کردید که زیاد برایتان سنگین نیست وزن دمبل ها را بالا ببرید.
▪ عضله های کار شده: عضلات ساق پا

چرخش پا
روی دستگاه چرخش پا رفته و دستگیره ها را محکم بگیرید و نوار پا دقیقاً بالای پاشنه قرار گیرد. پاهایتان را طوری خم کنید که پاشنه برسد به باسن، اما نیازی نیست که حتماً آن را لمس کند. به آرامی آن را عقب بیاورید. این حرکت را برای ۳ یا ۴ ستِ ۸ تا ۱۲ تایی ادامه دهید و حواستان باشد که از وزنه های مناسب استفاده کنید.
عضلات کار شده: عضلات ساق پا

کشش پا
روی دستگاه کشش پا نشسته، در حالیکه زانوهایتان را خم کرده اید و نوار پا روی ساق پایتان قرار گرفته است. پاهایتان را صاف کنید تا جایی که با زمین موازی باشند. و دوباره آنها را به حالت اولیه برگردانید. این حرکت را هم برای ۳ یا ۴ ستِ ۸ تا ۱۲ تایی تکرار کنید.

وزنه های سنگین
طوری بایستید که پاها به اندازه عرض شانه از هم باز باشد. حواستان باشد که زانوهایتان قفل نباشد. وزنه ها را در دست نگه داشته به صورتی که کف دست ها به سمت پائین باشد. آرنج ها نیز نباید قفل باشد. پشتتان را صاف کرده، به جلو روی کمر خم شوید و وزنه ها را به سمت جلو آورده به قوزک پا برسانید. با استفاده از پشت زانو و باسن دوباره به حالت اولیه برگردید. در اینجا لرزش را در بدنتان حس خواهید کرد.

عضلات پشت ران
روی دستگاه رفته و دستگیره ها را محکم بگیرید و یک پا را روی جاپایی بگذارید. با استفاده از ماهیچه های کپل صفحه ی جاپایی را تا جایی که ران ها با باسن در یک خط قرار گیرند بکشید. این کار ار برای ۳ یا ۴ ستِ ۸ تا ۱۲ تایی تکرار کنید.
▪ عضلات کار شده: عضلات پشت ران

زانوهای چمباتمه
با پاهای باز طوری که یک پا جلوی آن دیگری قرار گیرد و تقریباً به اندازه ی ۱.۵ فوت از هم فاصله داشته باشند بایستید. دمبل ها را در اطراف بدن نگه دارید. زانوهایتان را خم کرده طوری که زانوی جلویی زاویه ی ۹۰ درجه داشته باشد و حتماً حواستان باشد که زانو از پنجه جلو نزند. و زانوی پشتی باید زمین را لمس کند. دوباره خود را به حالت اولیه برگردانید و این کار را برای هر پا در ۳ یا ۴ ستِ ۸ تا ۱۲ تایی ادامه دهید.

چمباتمه سومو
در دستگاه طوری بایستید که وزنه ها پشت شانه هایتان قرار گیرند نه گردنتان و پاهایتان هم کمی از عرض شانه بیشتر باز باشد و پنجه هایتان کمی متمایل به بیرون باشد. به پشت بنشینید تا جایی که ران هایتان با زمین موازی شود. به آرامی بلند شوید. این حرکت را در ۳ یا ۴ ستِ ۸ تا ۱۲ تایی انجام دهید.
▪ عضلات کار شده: عضلات داخل ران

چمباتمه
طوری بایستید که پاها به اندازه عرض شانه از هم باز باشند. و پنجه ها یا به سمت جلو یا کمی به سمت بیرون متمایل باشند. وزنه را روی پشت شانه ها بگذارید. میله را طوری بگیرید که دست ها کمی بیشتر از عرض شانه باز شوند.

پشتتان را صاف نگه داشته و به آرامی عقب بنشینید طوری که زانوهایتان خم شوند و ران ها با زمین موازی باشند و با استفاده از پاشنه پا به حالت اولیه برگردید. این حرکت را هم برای ۳ یا ۴ ست ۸ تا ۱۲ تایی ادامه دهید. 

 فشار روی پا
در دستگاه فشار پا، پاهایتان را روی صفحه طوری که ران ها از هم جدا باشند باز نگه دارید. پنجه ها کمی به سمت بیرون متمایل باشند. صفحه را پایین بیاورید تا جایی که زاویه زانوهایتان ۹۰ درجه شود. صفحه را دوباره به بالا بکشید تا پاهایتان تقریباً صاف شوند.

زانوهایتان را قفل نکنید. این حرکت را برای ۳ یا ۴ ستِ ۸ تا ۱۲ تایی تکرار کنید. برای اینکه تاثیر بیشتری داشته باشد، سعی کنید هر پا را جداگانه انجام دهید.

آشنایی با زانو درد حاد و روش های درمان آن

زانو مفصلی است که غیر از حرکت باز و بسته شدن دارای حرکات خفیف چرخش به داخل و خارج نیز می باشد در تشکیل و نگهداری مفصل زانو, استخوانها , رباطها و غضروف هایی شرکت دارند که آنها را توضیح می دهیم. 
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از اروم نیوز اسپورت   ،   زانو مفصلی است که غیر از حرکت باز و بسته شدن دارای حرکات خفیف چرخش به داخل و خارج نیز می باشد در تشکیل و نگهداری مفصل زانو, استخوانها , رباطها و غضروف هایی شرکت دارند که آنها را توضیح می دهیم.

▪ استخوانها :

سه استخوان در تشکیل مفصل زانو شرکت دارند.

در بالا استخوان ران و در پائین استخوان درشت نی و در جلو استخوان کشکک در تشکیل مفصل زانو شرکت می کنند.

استخوان نازک نی در تشکیل مفصل زانو شرکت ندارند اما درست در مجاورت بخش خارجی مفصل زانو قرار دارد.

▪ رباطها :

رباط ها باندهای فیبری هستند که دو استخوان را بهم ارتباط و متصل می کنند.

زانو ۴ رباط مهم دارد که این ۴ رباط استخوان ران را به استخوان درشت نی محکم متصل می کنند و پایداری استاتیک مفصل زانو را تامین می کنند.

رباطهای صلیبی قدامی و خلفی سبب پایداری مفصل زانو در حرکات به سمت جلو و عقب و ضربات در این جهات و نیز پایداری مفصل زانو در برابر حرکات چرخشی اعمال شده به زانو می شوند.

رباطهای جانبی داخلی و خارجی که در طرفین زانو قرار دارند هم سبب پایداری مفصل زانو در برابر اعمال نیرو به سمت خارج و داخل زانو می شوند.

▪ تاندونها: تاندونها عضلات را به استخوان اتصال می دهند.

تاندون عضله چهار سر رانی ( جلوی ران ) در پائین در جلوی مفصل زانو به استخوان کشکک اتصال می یابد و ادامه آن در پائین کشکک به استخوان درشت نی اتصال می یابد. عمل عضله چهار سر رانی باز کردن زانو می باشد.

▪ غضروفها:

به ساختمانهای غضروفی زانو منیسک می گوئیم که در بین دو استخوان درشت نی و ران قرار دارند و سبب افزایش سطح تماس در استخوان فوق و افزایش پایداری مفصل زانو می شوند.

▪ بورسها :

بورس یک کیسه کوچک حاوی مایع است که سبب تسهیل حرکات مفصلی می شوند.

زانو سه بورس دارد که عبارتند از : بورس کشکک ( جلوی کشکک و زیر پوست ) و بورس زیر کشکک و بورس غازی (Anserine) که در سمت داخل زانو حدود ۲ اینچ زیر مفصل زانو قرار دارد.

● انواع زانو درد

درد زانو را می توان به دو نوع حاد و مزمن تقسیم بندی کرد. همواره باید توجه داشت که دردی که در زانو احساس می شود می تواند ناشی از درد واقعی زانو باشد یا یک درد ارجاعی از ناحیه کمر, ران و یا مچ پا باشد.

● علل درد حاد زانو

۱) شکستگی:

▪ تعریف : ناشی از اصابت ضربه یا برخورد به مانع با سرعت و شدت زیاد است ( تصادف رانندگی یا تکل در فوتبال )

▪ نشانه ها : تورم و کبودی زانو بهمراه درد بسیار شدید و نیز محل آسیب در لمس بسیار دردناک است. درد به حدی شدید است که فرد نمی تواند راه برود یا وزن خود را روی آن پا بیاندازد.

▪ ارزیابی : شکستگی در محل زانو یک اورژانس محسوب می شود و باید سریعاً توسط پزشک معاینه شود و بررسی های لازم مثل انجام رادیوگرافی صورت گیرد.

▪ درمان : بر حسب نوع شکستگی می تواند شامل آتل بندی و گچ گیری باشد یا جراحی صورت گیرد.

▪ پیش آگهی : معمولاً شکستگی بدون شکل خاصی بهبود می یابد. البته برخی انواع شکستگی می تواند منجر به آرتروز و آسیب عصبی عروقی شوند.

۲) کشیدگی و پارگی رباطهای جانبی زانو:

▪ تعریف : رباط جانبی داخلی زانو شایعترین رباط زانو است که دچار آسیب دیدگی می شود . مثل همه رباطهای دیگر می تواند دچار کشیدگی ( پارگی جزئی ) و یا پارگی کامل شود.

▪ نشانه ها : کشیدگی شدید یا پارگی رباط جانبی داخلی زانو سبب احساس پارگی در سمت داخلی زانو می شود. همچنین بدنبال آن زانو ممکن است متورم و ناپایدار شود. عامل این آسیب اعمال فشار قوی به سمت خارج زانو است بطوریکه زانو از خارج به داخل فشرده شود. دقیقاً برعکس این اعمال فشار ( یعنی از داخل به خارج زانو ) در آسیب رباط جانبی خارجی رخ می دهد. در هر دو حالت در محل اصابت ضربه به زانو کبودی و در سمت مقابل کشیدگی رباط یا پارگی آن رخ می دهد. ورزشهای تماسی مثل فوتبال از مهمترین علل این آسیب محسوب می شوند.

▪ ارزیابی : بعد از یک شرح حال سریع و معاینه فیزیکی توسط پزشک و انجام اقدامات اولیه حمایتی ( سرما درمانی, فشار موضعی, بالا نگه داشتن و استراحت ) معمولاً پزشک درخواست MRI برای بررسی وضعیت رباط می کند.

▪ درمان : در موارد کشیدگی خفیف این دو رباط همان درمان حمایتی که اشاره شد کافی است. اما در موارد پارگی رباط جراحی بهترین پاسخ درمانی را خواهد داشت.

۳) کشیدگی و پارگی رباطهای صلیبی :

▪ تعریف : آسیب رباط صلیبی قدامی که از شایعترین آسیبهای ورزشی است اغلب در نتیجه ایست ناگهانی و اعمال فشار به جلو روی زانو ناشی از این ایست ناگهانی و نیز در پیچ خوردگی های زانو ایجاد می شود. رباط صلیبی خلفی قویتر و محکمتر از رباط صلیبی قدامی است و کمتر دچار پارگی می شود. کشیدگی و پارگی های رباط صلیبی خلفی احتیاج به نیروی زیادی دارد مثل برخورد داشبورد ماشین به پائین زانو در هنگام تصادف رانندگی. بخاطر همین نیروی شدیدتر برای پارگی رباط صلیبی خلفی نسبت به نوع قدامی اغلب آسیبهای رباطی همراه یا آسیب منیسک هم همراه با آسیب رباط صلیبی خلفی وجود دارد.

▪ نشانه ها : اگر رباط صلیبی قدامی پاره شود صدای « تق » در مفصل شنیده می شود. همچنین امکان دارد زانو ناپایدار شود و درد به قدری شدید باشد که فرد دچار تهوع و استفراغ شود. بدنبال این پارگی طی چند ساعت بعلت خونریزی داخل مفصلی متورم و پر از خون خواهد شد.

▪ درمان : برای آنها که نیاز شدید و قوی به زانوها دارند مثل ورزشکاران حرفه ای درمان جراحی بهترین پیش آگهی را دارد ولی برای آنها که استفاده شدید از زانو نمی کنند را می توان با آتل گیری و درمان غیر جراحی بهبود بخشید.

۴) پارگی های تاندونی :

▪ تعریف : تاندون عضله چهار سر رانی می تواند دچار پارگی ناکامل یا پارگی کامل شود. پارگی تاندون چهار سر در بالای کشکک معمولاً در افراد ورزشکار بالای ۴۰ سال روی می دهد حال آنکه پارگی تاندون چهار سر در زیر کشکک معمولاً در افراد جوانی که سابقه التهاب تاندون این ناحیه یا تزریق کورتون به زانو دارند رخ می دهد.

▪ نشانه ها : پارگی تاندون چهار سر رانی سبب درد( بخصوص در هنگام پرتاب پا یا بازکردن زانو ) می شود. چنانچه پارگی کامل باشد فرد ورزشکار قادر نیست زانو را باز کند و ساق را جلو بیاورد.

▪ درمان : پارگی جزئی را می توان با آتل گیری درمان کرد اما پارگی کامل نیاز به جراحی دارد.

۵) آسیب منیسک :

▪ تعریف : آسیبهای منیسک اغلب ناشی از ضربه به زانو هستند البته گاهی می توانند ناشی از تمرین بیش از حد و استفاده طولانی و مداوم از زانو باشد. اغلب قطعه ای از منیسک پاره شده و در داخل مفصل زانو شناور می باشد.

▪ علائم : پارگی منیسک منجر به قفل شدن زانو در برخی حرکات می شود همچنین می تواند سبب احساس تق تق ( click ) در هنگام حرکات زانو گردد. اغلب آسیب به منیسک همراهی با تورم و تجمع مایع مفصلی دارد که البته از آسیب به رباط ACL ( صلیبی قدامی ) معمولاً این نوع تجمع مایع کمتر است.

▪ درمان : درمان معمولاً جراحی است.

۶) دررفتگی زانو :

▪ تعریف : آسیب بسیار نادری است. در اثر اصابت یک ضربه پرقدرت به زانو در محل مفصل زانو, ساق و ران از هم جدا می شوند.

▪ نشانه و علائم : معمولاً درد بسیار شدید همراه با یک تغییر شکل واضح در زانو.

▪ درمان : معمولاً بسیاری از این نوع در رفتگی خودبخود جا می رود اگر جا نرفت توسط پزشک باید جا انداخته شود. سپس فرد را برای مدت معلومی تحت نظر گرفته و از نظر علائم عصبی و عروقی پا بررسی می کنیم.

۷) در رفتگی کشکک :

▪ تعریف : در رفتگی کشکک در اثر ضربه مستقیم یا انقباض قوی و سریع عضله چهار سر ( مثلاً در هنگام سرویس زدن در والیبال یا تنیس ) این آسیب در زنان , افراد چاق و آنها که زانوهای نزدیک به هم دارند ( پا ضربدری ها ) شایعتر است.

▪ نشانه ها: کشکک در جای خودش نبوده و به سمت داخل یا خارج می رود و خم و باز کردن زانو دردناک و مشکل است.

▪ درمان : پزشک کشکک را جا می اندازد چنانچه دوباره خودبخود کشکک دچار در رفتگی شود باید برای رد شکستگی رادیوگرافی انجام شود. پس از جااندازی مجدد ورم شکستگی پزشک برای مدت ۳ هفته آتل می گیرد تا دیگر دچار دررفتگی نشود.

● برخورد با آسیب های زانو

در هر آسیب زانو اولین امری که رخ می دهد بوجود آمدن التهاب است. که این التهاب منجر به درد و تورم و کاهش توانایی حرکت مفصل زانو خواهد شد. شکستن این سیکل التهابی می تواند منجر به تسریع بهبودی و کاهش درد شود. برای این امر باید کارهای زیر صورت گیرد :

▪ استراحت به زانو :

استراحت سبب کاهش کشش های مکرر روی زانو می شود.

استراحت سبب کاهش التهاب و جلوگیری از ورود آسیب بیشتر به زانو می گردد.

● یخ درمانی :

▪ سبب کاهش تورم زانو می گردد و در هر نوع آسیب حاد و آسیب مزمن زانو کاربرد دارد.

▪ اغلب مولفان توصیه می کنند یخ درمانی ۳ ۲ بار در روز و هر بار برای مدت ۳۰ ۲۰ دقیقه صورت گیرد.

▪ از تماس مستقیم یخ با پوست بپرهیزید. می توانید کیسه حاوی یخ را در حوله قرار دهید و حوله را روی محل بگذارید.

● فشار موضعی به زانو توسط بانداژ محل :

▪ فشار موضعی سبب کاهش تورم و تسریع بهبودی می شود.

▪ در برخی از آسیب های زانو بانداژ می تواند به قرار گیری صحیح کشکک سرجای خود و حفظ حرکات مناسب مفصل زانو کمک کند.

● بالا نگه داشتن زانو :

▪ سبب کاهش تورم و التهاب می گردد.

▪ بالا نگه داشتن سبب تخلیه مواد زائد و التهابی از زانو به سوی گردش خون مرکزی و کاهش التهاب می شود.

● استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی ( NSAIDS ) :

▪ این داروها در دوز کم سبب کاهش درد می شوند.

▪ این داروها در دوز بالاتر سبب کاهش التهاب هم می شوند.

▪ نمونه ای از این داروها عبارتند از : ناپروکسن و ایبوبروفن.

▪ چنانچه زخم معده یا اثنی عشر دارید یا قبلاً دچار خونریزی به هر دلیل شده اید قبلاً از مصرف این داروها حتماً با پزشک مشاوره کنید.

چه موقع به پزشک مراجعه شود

▪ هر گاه بعد از انجام برخوردهای اولیه که اشاره شد و یا استفاده از داروهای ضد درد بعد از ۷ ۳ روز علائم شما ادامه یافت یا حتی بدتر شد حتماً به پزشک مراجعه نمائید.

▪ هرگاه بدنبال آسیب به زانو قادر به راه رفتن روی زانو نبودید فوراً به پزشک یا اورژانس مراجعه نمایید چرا که احتمال بروز شکستگی زانو در این موارد بالاست و یک اورژانس به حساب می آید.

▪ تب بهمراه درد زانو ( احتمال عفونت زانو )

▪ درد بسیار شدید و غیر قابل تحمل در زانو.

▪ زخم بزرگ یا عمیق در ناحیه زانو باشد.

▪ تورم زانو در افرادی که بیماری خونی دارند ( هموفیلی ) یا آنها که داروهای ضد انعقادی مصرف می کنند ( مثل وارفارین )

● شرح حال, معاینه و بررسی های تصویری

▪ شرح حال :

درد در کجای زانوست ؟

ماهیت درد چگونه است, درد تیز است یا گنگ و مبهم؟

آیا آسیب قبلی در ناحیه زانو وجود داشته است یا خیر ؟

چه حرکاتی درد را بهبود و چه حرکاتی آنرا تشدید می کند ؟

آیا فرد مشکل طبی خاصی دارد؟

میزان فعالیت روزانه وی چقدر است ؟

چه داروهایی احتمالاً مصرف می کند ؟

آیا حس در ناحیه پا و ساق نرمال است ؟

آیا فرد تب داشته است یا خیر ؟

▪ معاینه:

بررسی ظاهری زانو از نظر کبودی, تورم, تغییر شکل.

بررسی حساسیت زانو در لمس آن.

بررسی و انجام تستهای اختصاصی مربوط به ارزیابی سلامت رباطها, تاندونها و منیسک ها که خارج از بحث ماست.

▪ رادیوگرافی و سی تی اسکن :

بر حسب شرح حال و معاینه پزشک امکان دارد برای بررسی شکستگی استخوانی احتمالی یا دررفتگی زانو و گاهی برای بررسی برخی سطوح مفصلی یا مشاهده تغییرات تخریبی زانو ( آرتروز ) عکس رادیوگرافی ساده درخواست کند.

بندرت پزشک برای بررسی دقیق شکستگی یا دررفتگی امکان دارد سی تی اسکن درخواست کند.

هم CT اسکن و هم رادیوگرافی ساده برای بررسی شکستگی های عادی هستند اما هر دوی آنها در بررسی و ارزیابی بافت نرم مفصل که شامل رباطها, عضلات و تاندونها و منیسک ها می باشند ناتوان هستند.

▪ ام آر آی:

در مقایسه با سی تی اسکن, ام آر آی شکستگی های استخوانی را بخوبی نشان نمی دهد.

در مقایسه با سی تی اسکن, ام آر آی برای بررسی رباطها و تاندونها بسیار عالی است.

▪ آرتروسکوپی :

به مشاهده داخل مفصل زانو توسط دستگاه ویدئوئی می گویند.

در این روش جراح توسط ابزاری خاص وارد حفره مفصلی زانو شده و آنرا بدقت بررسی می کند.

در مواردی می توان اجسام زائد مثل قطعات شکسته غضروف که داخل فضای مفصلی مانده اند و سبب درد شده اند را با این روش تخلیه کرد.

● جلوگیری از صدمات زانو

▪ لاغر اندام بمانید یا بهتر بگوئیم چاق نشوید. با حفظ وزن متعادل فشار بر روی زانوها کاهش و احتمال آسیب و آرتروز هم کاهش خواهد یافت.

▪ تناسب بدن خود را با انجام حرکات کششی و تقویت متناسب عضلات حفظ کنید. انجام حرکات کششی روی زانو قبل از ورزش به نحو قابل ملاحظه ای صدمات به زانو را کاهش می دهد.

▪ تقویت عضلات چهار سر رانی و پشت ران هر دو به کاهش آسیب های زانو کمک می کند.

▪ چنانچه درد مزمن زانو دارید شنا و ورزشهای آبی می تواند درد شما را بهبود بخشد, نیروی شناوری در آب سبب کاهش وزن و نیروی وارده به زانوها می شود.

▪ به بدن خود احترام بگذارید چنانچه ملی درد زانوی شما را ایجاد نموده یا بدتر می کند آنرا انجام ندهید.

▪ هرگاه خسته اید ورزش را ادامه ندهید, بسیاری از آسیبهای ورزشی هنگامی رخ می دهند که ورزشکار خسته است.

▪ استفاده از زانو بند در ورزشهایی مثل والیبال یا بسکتبال مفید است

سرپرست : آقای رحمان رفیقی     

عکاس : خانم فتحی